Licht van de nieuwe wereld
Licht van de nieuwe wereld
Als we naar de kalender van het kerkelijk jaar kijken, zien we dat met 2 februari in aantocht, we het laatste lichtfeest vieren in de donkerste tijd. We begonnen op 11 november met St. Maarten, ruim 40 dagen voor Kerstmis en nu weer krap 40 dagen later Maria Lichtmis. Daarmee komt er een einde aan de kersttijd. Tot zo lang blijft in sommige landen, zoals in Polen de kerststal en zelfs de boom nog staan.
Maria Lichtmis is ook het feest van de ‘Opdracht van de Heer’. Volgens de Joodse wet trokken Jozef en Maria veertig dagen na de geboorte van hun kind naar de tempel om hun eerstgeboren zoon op te dragen aan God. Om hun kind terug te ‘kopen’ offerden zij twee duiven. In de tempel ontmoetten Jozef en Maria een oude man Simeon, die in Jezus de Messias herkende en hem beschreef als ‘licht van de nieuwe wereld’. Dit is een verklaring waarom die dag gesproken wordt over een ‘lichtmis’. De uitspraak van Simeon wordt herdacht door kaarsen te wijden en lichtprocessies in de kerk te houden.
In de Rooms-Katholieke Kerk werd het feest ingesteld in het jaar 494, door de toenmalige paus Gelasius. De gewoonte om ook de kaarsen te wijden in de kerk zou pas uit de elfde eeuw dateren.
In de Middeleeuwen gebeurde het wel dat de kaarsen na de processie mee naar huis genomen werden en met het kaarsvet werd een kruis aangebracht boven de deuren van huis en stallen, zodat deze een heel jaar lang beschermd zouden zijn. Je hoort die naam Lichtmis nog terug in onze buurlanden: de Engelse naam is Chandlemas, de Franse Chandeleur, de Zweedse Kyndelmisse.
Nog steeds worden de pas gewijde kaarsen ook gebruikt bij de Blasiuszegen op 3 februari, waarbij gebeden wordt om gespaard te blijven voor allerlei keelklachten.
Sinds 1969 heet het feest in het Romeinse missaal officieel ‘het feest van de opdracht van de Heer’ omdat die dag meer in het teken van Christus dan van Maria staat.
Op of rond 2 februari wordt in onze federatie in een aantal kerken de kinderzegen gegeven aan de kinderen die in het afgelopen jaar door het Doopsel in de geloofsgemeenschap werden opgenomen. De ouders nemen de doopkaarsen mee en samen gaan we al dan niet in processie, staan in een kring van licht, dankbaar om het nieuwe leven dat God ons steeds weer geeft. We staan erbij stil dat zij niet alleen onze kinderen zijn, maar dat wij allemaal Gods geliefde kinderen zijn. Met die brandende kaarsen willen we elkaar er aan herinneren in Gods Naam ook licht voor elkaar te zijn. Het is een korte feestelijke viering waarbij ieder welkom is. Na de viering krijgen de ouders de doopherinnering mee van de kinderen die in het afgelopen jaar zijn gedoopt.
Doordat Maria Lichtmis in een periode valt waarin de dagen langer beginnen te worden, zijn er heel wat weerspreuken verbonden aan die dag, zoals bijvoorbeeld ‘Geeft Lichtmis klaverblad, met Pasen sneeuw op het pad’, ‘Als Lichtmis komt met blommen, zal Pasen met sneeuw en ijs kommen’. Ik ben benieuwd wat we nog gaan krijgen!
De bloemen die bij uitstek horen bij Maria Lichtmis zijn sneeuwklokjes. Zij zijn de voorbode van de naderende lente. Hun witte kleur staat voor zuiverheid en symboliseren de rituele reiniging van Maria. De tere witte bloempjes worden gezien als teken van hoop en moed in barre omstandigheden. Mooi om met Maria Lichtmis wat sneeuwklokjes binnen in een vaasje te zetten…
Beste mensen, Het leek me aardig om zo’n feest als Maria Lichtmis weer eens onder de aandacht te brengen. In onze tijd van 24/7, waarin alles maar door draait en er nog zo weinig echt vrije/stille tijd is, gaan de dagen steeds meer op elkaar lijken. Juist de feesten, niet alleen de grote kerkelijke als Kerst, Pasen en Pinksteren geven kleur aan ons leven, ook de feesten thuis en elders. De dankbaarheid daarbij maakt een vrolijk mens van je, ook al zit het soms tegen. Het geeft kracht en geduld en stelt je in staat om juist in het donker, toch licht te zien.
Alle goeds, ook namens mijn collega’s,
Marie-Thérèse van de Loo, p.w.
