H. Joris, een ridderlijke devotie in De Lier

22 april 2016 - De Lier

De St. Jorisverering was een ridderlijke devotie die in de 15e eeuw in De Lier waarschijnlijk is ontstaan onder invloed van de Duitse orde die in die contreien gegoed was. Enige opgelegde bedevaarten naar De Lier zijn bekend. De bedevaart kwam door de beeldenstorm ten einde.

In 1245 werd in De Lier een dochterkerk gesticht van de kerk te Maasland die in 1241 aan de Duitse orde was geschonken. Ook nadat de kerk in De Lier was verheven tot zelfstandige parochie (het jaar is onbekend) bleef zij behoren aan deze orde. De oorspronkelijke kerk werd in het midden van de 15e eeuw vervangen door een driebeukige in laatgotische stijl, die in 1572 afbrandde en tot 1659 in fases werd hersteld. De verering was geconcentreerd op een groot verzilverd beeld van St. Joris te paard dat binnen de parochiekerk van St. Joris (thans N.H.-kerk in de Hoofdstraat 51 te De Lier) was geplaatst in de St. Joriskapel in een 'kas' met traliën ervoor. Het beeld is in augustus 1566 van zijn zilver ontdaan; enige tijd later zou het zijn verstookt.

De bijzondere verering voor St. Joris in De Lier blijkt uit de vermelding van een bedevaart van de Hollandse gravin Margaretha van Kleef, de tweede vrouw van Albrecht van Beieren. Ook Karel de Stoute heeft het heiligdom minstens een keer, maar waarschijnlijk vaker bezocht. Voorzover bekend zijn er maar een paar vonnissen met een bedevaart naar St. Joris in de Lier bewaard gebleven: in Delfland en Schiedam gaat het om twee vonnissen; in Gouda om slechts één.
Een belangrijke blijk van de verering was de jaarlijkse processie op 23 april - de feestdag van St. Joris - van De Lier naar Delft. Bij de gesloten Sint Jorispoort (ook wel Waterslootse of Maaslandse poort genoemd) gearriveerd, zong men de psalmverzen die ook op Palmzondag gebruikelijk zijn: 'Heft poorten Uw hoofden omhoog, verheft U, ingangen aloud, dat inga de koning der ere!' (Ps. 24:7, Willibrordvertaling), waarna de poort werd geopend. Onder gelui van de Delftse kerkklokken trok de processie de stad in langs de ene zijde van de Binnenwatersloot tot aan de Haverbrug en vandaar langs de andere zijde weer terug door de Sint Jorispoort naar De Lier. De processie werd waarschijnlijk tot 1566 gehouden, want in augustus van dat jaar werd het beeld eerst onttakeld en vervolgens door de toenmalige priester Arend Dirkszoon de Vos in diens bierbrouwerij verstookt. Deze priester had zich al vanaf 1553 afkerig van allerlei uitwendige geloofsbelevingen getoond en weigerde sedert augustus 1565 de mis op te dragen.

Bron: http://www.meertens.knaw.nl/bedevaart/bol/plaats/437
Auteur: Jan van Herwaarden

Terug naar de voorgaande pagina
Wij zijn 1 federatie met 10 parochiesvoor iedereen
Tekstgrootte

Bezoek eens de parochie site van ’s-Gravenzande

Het ontkennen van problemen is een vorm van zelfbedrog die elke persoonlijke groei onmogelijk maakt.