Vastbesloten over vasten

Hoeveel carnavalvierders beginnen op aswoensdag aan de vastentijd? Steeds minder mensen doen mee aan de katholieke traditie. Magda Jansen-Groenewegen is een uitzondering op die regel.

Een van de weinigen, die nog steeds de vasten in ere houdt, is Magda Jansen-Groenewegen uit Naaldwijk. ,,Ik ken wel twee à drie mensen, die ook aan vasten doen'', zegt Jansen. ,,Een tante van mijn man doet er ook aan. Zelf vast ik vooral in de week voor Pasen. De hele goede week ga ik ook niet naar muziekuitvoeringen anders dan de Matthäus-, Lukas- of Markus Passion. In die muziek beleef ik het geloof wel. Op woensdag vertrek ik naar Priorij Thabor in St. Odiliënberg bij Roermond. Daar blijf ik tot de maandag na Pasen. Door mijn vasten word ik bewuster van de betekenis van Goede Vrijdag. De meeste mensen zijn er niet mee bezig, maar ik wel.''

Grote veranderingen
Jansen-Groenewegen groeide op in een tuindersgezin van dertien kinderen aan de Lange Broekweg in Naaldwijk. ,,Mijn vader, Jan Groenewegen, was plantenkweker en onze tuin lag schuin tegenover het vroegere voetbalveld van Westlandia'', zegt Jansen. ,,Ik was het tiende kind. Twee broers gingen naar het seminarie, op studie zoals dat toen heette. Mijn oudste broer Jan werd missionaris van Mill Hill en is eind 1964 in Congo door opstandelingen om het leven gebracht. Mijn andere broer ging ook naar Afrika, maar is uitgetreden. Hij is in 1971 met een vrouw in Kenia getrouwd en werd docent aan de universiteit.'' Een katholiek gezin dus. "Maar mijn moeder ging wel mee met de vernieuwingen in de kerk. Ik zat zelf op het internaat van de zusters Franciscanessen in Monster, de huidige Noviteit. Wij waren in die tijd met ongeveer negentig internen. Het was een tijd van grote veranderingen binnen de kerk. De verslagen in de krant logen er niet om. Ik heb een tijd het gevoel gehad dat het de verkeerde kant opging, maar het is toch weer goed gekomen. Geloofsafval is vaak een zaak van geen tijd hebben. Er is veel meer vertier dan vroeger, maar ik ben gelukkig in het gebed en heb voor mijzelf niet veel vertier nodig. Ik ga niet naar de kaartclub want 's avonds bid ik gewoon.''

Geen zoetigheid
Volgens het katholieke geloof mag het vasten op eigen verantwoordelijkheid worden ingevuld. Jansen-Groenewegen heeft haar eigen tradities. "Op Aswoensdag en Goede Vrijdag doe ik nog trouw aan vasten. Vroeger thuis aten wij tijdens de vasten een à twee boterhammen per keer en geen zoetigheid. Er stond geen suiker en jam op tafel. Alleen zondags stond er hagelslag op tafel, maar dat was buiten de vasten ook zo. Bij de warme maaltijd werd minder vlees gegeten dan normaal. Te weinig eten kon namelijk niet omdat de meesten op het bedrijf werkten. We keken bijvoorbeeld ook niet naar amusementsprogramma’s op televisie.'' ,,De vasten is voor God. Wij denken dat God ons redt, maar dat geldt voor onze ziel. Ons lichaam kan ook worden gered, maar daar moet je veel voor bidden. Christus is verrezen uit de dood en wij zullen zelf ook verrijzen, maar alleen als wij goed hebben geleefd. Vasten is zinvol. Christus heeft het voorbeeld gegeven. Voor zijn openbare leven ging hij de woestijn in om veertig dagen lang te vasten. De vasten is een retraite met God.''

Trommeltje
,,Mijn kinderen hoefden niet van mij te vasten behalve op Aswoensdag en Goede Vrijdag. Wel hebben zij een vastentrommeltje gehad om snoep in te bewaren. Mijn zoon Louis vond het vastenblikje wel leuk, maar begreep niet waarom er snoepjes in moesten. Hij at ze liever op. Ik begon ermee toen hij vijf jaar oud was. Jezus ging naar de woestijn waar hij slakken en sprinkhanen at. Dat hoefde van Louis echt niet. Ik ben in het gezin gewoon blijven vasten. Er werd een boterhammetje minder gegeten zodat de kinderen toch iets meekregen. Zij hebben daar geen moeite mee gehad.''

,,Vroeger dronk mijn vader op zaterdagavond en zondag een cognacje. In de vasten liet hij het borreltje op zaterdagavond staan, maar zondags na de kerk nam hij weer zijn cognacje. Ik vind het nu met de alcohol wel de spuigaten uitlopen. Veel mensen kunnen zich niets meer ontzeggen." Vooral met carnaval is de vastenmentaliteit volgens Jansen-Groenewegen ver te zoeken. "Mijn kinderen gingen wel eens met de carnaval naar Breda. Er reden uit het Westland hele bussen naartoe, maar de busmaatschappij wilde op het laatst niet meer rijden. Er waren te veel mensen die op de terugreis misselijk werden.''