Katholiek en protestant in gesprek in Oude Kerk

In 1517 publiceerde Maarten Luther zijn 95 stellingen. Dit wordt gezien als het begin van de Reformatie, die uitliep op de scheiding van de rooms katholieke en de protestantse kerken. 500 jaar later werd er in de Oude Kerk in Naaldwijk een oecumenische gespreksavond gehouden. Twee jonge inleiders, Eli Stok, protestants opgegroeid, nu priester-in-opleiding, en Robin ten Hoopen, met rooms katholieke wortels en nu beroepbaar als predikant.

De een was bevindelijk gereformeerd, werd katholiek en wordt binnenkort priester gewijd. De ander koos na een katholieke opvoeding voor een theologische studie aan een protestantse universiteit. Hij treedt regelmatig op als predikant. Donderdag 26 januari gingen zij in de Oude Kerk in Naaldwijk met elkaar in gesprek over het waardevolle in hun tradities.

Robin ten Hoopen (27), getrouwd en vader van een dochter van vijf maanden, groeide op in Zoetermeer en is misdienaar en koster geweest bij de Taborkerk. ,,Mijn moeder is van huis uit katholiek. Mijn vader is van hervormde afkomst maar deed er aanvankelijk niet zoveel meer aan. Hij was wel geïnteresseerd en heeft zich op latere leeftijd laten dopen in de katholieke kerk. Het gezin had een oecumenisch hart. Toen ik op het Oranje Nassaucollege zat, ben ik de Bijbel gaan lezen en las zaken, die volgens mij niet klopten met de katholieke kerk. In de kerk van mijn ouders ging het ook te weinig over God en de Bijbel.’’

,,Ik voelde mij wel geroepen iets voor de kerk te doen en ben gaan praten met een protestantse predikant. Ik heb nagedacht over het priesterschap maar had ook moeite met het celibaat. Er stonden mij teveel zaken in de weg. Ik kom graag in de katholieke kerk maar kan er geen dienst leiden. Er is teveel focus op de verering van het Heilig Sacrament en de rol van Maria. Ook is de katholieke kerk in het verleden teveel samengevallen met de machtsstructuren van de staat en kan de rijkdom een tandje lager.’’

De jeugd van Eli Stok (26) lag in Ridderkerk onder de rook van Rotterdam. Via het lezen van Engelstalige schrijvers zoals G.K. Chesterton en C.S. Lewis kwam hij in aanraking met het katholicisme. ,,Daar ligt het diepste antwoord’’, zegt Eli Stok. ,,Chesterton antwoordt op de vraag waarom hij katholiek is geworden met: omdat het waar is. De vraag naar de waarheid kan niet buiten beschouwing blijven. Ik hoop op een groeiende bewustwording van de katholieke kerk als instituut in de historie. Denk bijvoorbeeld aan de filosofie en de prachtige kunst van Maria, die je niet kunt maken in een Calvinistisch milieu.’’

Mystieke ervaring
,,In de katholieke eredienst zit ook meer gevoel. In de gereformeerde gemeente beleefde ik een spanning tussen de rationeel ingerichte eredienst en anderzijds de mystieke ervaring van Jezus als iemand, die ook voor mijn zonden is gestorven. De katholieke liturgie is een stroom, waarin je kunt meezwemmen en waarin je gevoel de ruimte krijgt.’’

Eli Stok krijgt bijval van Robin ten Hoopen: ,,Bepaalde vormen van protestantisme zijn inderdaad veel te rationalistisch. Ik heb mij bewust ook nooit laten uitschrijven uit de katholieke kerk. Persoonlijk vind ik wel dat in die kerk teveel formele gebeden worden gehanteerd. Als je de gelovigen vraagt wat ze bidden, kunnen zij geen antwoord geven.  Ik vind het ook belangrijk de hele Bijbel uit te leggen inclusief het Oude Testament. Dat Oude Testament wordt in de katholieke kerk te vaak ondergesneeuwd.’’

Als het aan Eli Stok ligt, verandert dat: ,, Ik ben een grote fan van het Oude Testament en wil er veel aan gaan doen.  De Bijbel verdient een ereplaats in katholieke gezinnen. Ik hoop dat priesters hen in de Bijbel wegwijs kunnen maken, ook priesters die meer praktisch ingesteld zijn en intuïtief meer aandacht schenken aan gemeenschapsgevoel dan aan Bijbeluitleg. Het boek is wel een doolhof. Ik heb er vijf jaar over gedaan om de hele Bijbel te lezen. Ik kan mij indenken dat mensen bij het tweede of het derde boek stoppen.’’  

Hooglied
,,Je moet door de taal van de Bijbel heen om de unieke kracht van het boek te doorgronden’’, reageert Robin ten Hoopen. Lees de Psalmen en het Hooglied en zie wat je allemaal tegen God kunt zeggen.’’ Ten Hoopen zegt dat zijn insteek oecumenisch is. ,,Ik heb mij bewust niet uitgeschreven uit de katholieke kerk en hoop dat beide tradities dichter bij elkaar komen. In mijn eigen parochiekerk ga ik in overleg met de priester te communie. Tijdens bezoeken aan een klooster doe ik dat altijd en in het buitenland als ik het gevoel heb dat het goed is. Mijn vrouw is van Gereformeerde huize en mijn dochtertje is in de Protestantse kerk gedoopt.  Ik wil graag Katholieke priesters, die ik afgelopen jaren heb meegemaakt, vragen bij mijn bevestigingsdienst als predikant aanwezig te zijn. ’’

Voor zowel Eli Stok als Robin ten Hoopen betekende hun religieuze keuze geen breuk met hun sociale omgeving. ,,Ik heb van mijn klasgenoten in het reformatorisch onderwijs veel positieve reacties gehad’’, zegt Eli Stok. ,,Sommigen van mijn leraren waren bij mijn diakenwijding aanwezig. Het is beslist niet zo dat de contacten zijn doorgesneden. Waarom ik de keuze voor het priesterschap heb gemaakt? Ik kan het niet anders beschrijven dan dat ik een opdracht van boven kreeg. Waarbij ik het gevoel had dat het goed zou aflopen. Als ik die weg tot het priesterschap volg, komt het goed met mijzelf en de mensen om mij heen.’’